İYİ Parti Malatya Kadın ve Aile Politikaları Başkanı Ayşe Salman, 12 Haziran Dünya Çocuk İşçiliğiyle Mücadele Günü dolayısıyla yaptığı basın açıklamasında, Türkiye'de çocuk işçiliğinin endişe verici boyutlara ulaştığını belirtti. Salman, 15-17 yaş grubu çocukların iş gücüne katılım oranının 2020'de %16.2 iken 2024'te %24.9'a yükseldiğini, MESEM kapsamındaki çocukların da eklenmesiyle toplam çocuk işçi sayısının 1 milyon 474 bine ulaştığını ifade etti.
Açıklamada, yoksulluk, göç, eğitim imkanlarına erişimdeki kısıtlılıklar, işsizlik, yasal düzenlemelerdeki eksiklikler, denetimsizlik ve ucuz işgücü talebinin sorunu derinleştiren ana faktörler olduğu vurgulandı.
Konunun en trajik boyutunun ise İş Cinayetleri olduğu belirtilen açıklamada, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi'nin Çocuk İş Cinayetleri Raporu'na dikkat çekildi. Rapora göre:
- 2013-2024 arasında 256'sı 0-14 yaş, 486'sı 15-17 yaş olmak üzere toplam 742 çocuk çalışırken hayatını kaybetti.
- 2025 yılının ilk dört ayında ise 23 çocuk işçi yaşamını yitirdi.
- Bu ölümlerin %54'ü tarım/orman, %12'si inşaat/yol ve %7'si metal iş kolunda meydana geldi.
Eğitim sistemindeki problemlere de değinilen açıklamada, çocukların ortaöğretimden (9-12. sınıf) itibaren eğitimin dışına çıkmaya başladığı belirtildi. 2023-2024 eğitim döneminde okullaşma oranlarının ilkokulda %95 ve ortaokulda %91,5 iken ortaöğretimde %88'e düştüğü kaydedildi.
Tarımın, 5-14 yaş arası çocukların en yoğun çalıştırıldığı işkolu olduğu ifade edilen açıklamada, "soframıza gelen yiyeceklerden giydiğimiz giyeceklere gündelik hayatımızın içinde çocuk emeği var" denildi. Çözüm olarak, İş Kanunu'nda 50 ve daha az işçi çalıştıran tarım işletmeleri gibi istisnaları da kapsayacak şekilde çocukları koruyucu mevzuat düzenlemeleri yapılması ve denetimlerin kararlılıkla takip edilmesi gerektiği vurgulandı.
Açıklamada, mevcut haliyle "çocuk işçi bulma kurumu" haline geldiği iddia edilen MESEM'lerde 2023-2024 MEB istatistiklerine göre 385.956 öğrencinin bulunduğu belirtildi. Kamu kaynaklarının, nitelikli bir mesleki eğitim için meslek liselerinin güçlendirilmesi amacıyla kullanılması gerektiği ifade edildi.
Açıklama, "Unutmayalım ki her çocuk kaç yaşında olursa olsun bireydir. Devletin ve toplumun görevi, çocuğun birey olma sürecindeki karşılaşabileceği tüm engelleri ortadan kaldırmaktır" ifadeleriyle son buldu.
